De nieuwe Energiewet: een belangrijke stap voorwaarts

De Eerste Kamer heeft afgelopen dinsdag (10 december) met ruime meerderheid de nieuwe Energiewet en de Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (Wgiw) aangenomen. Hiermee worden belangrijke stappen gezet in de energietransitie en het verbeteren van de regelgeving voor gas, elektriciteit en duurzame warmte. 

De Energiewet: modernisering en betere bescherming

De Energiewet vervangt de Elektriciteitswet 1998 en de Gaswet en implementeert een groot deel van het Europese Clean Energy Package (CEP). De wet biedt meer duidelijkheid over de taken van netbeheerders en versterkt de rol van de overheid in investeringen voor gas- en elektriciteitssystemen. Consumenten profiteren van betere bescherming bij energiecontracten, transparante voorwaarden en een verplicht aanbod van vaste contracten met een minimale looptijd van één jaar.

Ook worden strengere eisen gesteld aan energieleveranciers. Tegelijkertijd krijgen netbeheerders meer mogelijkheden om het volle elektriciteitsnet efficiënter te benutten. Dit draagt bij aan het verminderen van netcongestie en het stimuleren van duurzaam energiegebruik.

Ruime steun in de Eerste Kamer

De Energiewet werd aangenomen met 70 stemmen voor en 5 stemmen tegen. Tijdens de stemming zijn ook drie moties aangenomen, gericht op aanpassen van het toezichtkader, het onderzoeken van een sociaal tarief en een energieprijsplafond, en het vaststellen van de Gegevens Uitwisseling Entiteit (GUE) als publieke instantie. 

Warmtetransitie: regie voor gemeenten

De Wgiw geeft gemeenten de mogelijkheid om wijkgericht te werken aan de warmtetransitie in de gebouwde omgeving. Dit betekent dat gemeenten, samen met bewoners en gebouweigenaren, alternatieven voor aardgas kunnen bepalen en een planning kunnen maken voor de omschakeling. De wet maakt het ook mogelijk om wijken los te koppelen van het gasnet, waardoor netbeheerders niet langer verplicht zijn het gasnet daar te onderhouden. 

Deze aanpak biedt gemeenten de regie om op maat gemaakte oplossingen te ontwikkelen die aansluiten bij de specifieke behoeften en mogelijkheden van verschillende wijken.

Belangrijke stap voor energietransitie en uitbreiding zonnepanelen

De nieuwe Energiewet vormt een belangrijke mijlpaal voor de energietransitie in Nederland en draagt bij aan de verdere uitrol van zonnepanelen en andere duurzame energieoplossingen. Flexibel omgaan met de beschikbare capaciteit op het elektriciteitsnet is essentieel om ons energiesysteem toekomstbestendig te maken. De Energiewet biedt nieuwe mogelijkheden en tools om deze flexibiliteit te vergroten.

Meer flexibiliteit met energiehubs en kabelbundeling

Een van de belangrijke onderdelen van de wet is het vereenvoudigen van de opzet van energiehubs. Deze hubs maken het mogelijk dat meerdere partijen gezamenlijk gebruikmaken van netaansluitingen. Dit vergroot niet alleen de efficiëntie, maar zorgt er ook voor dat meer projecten op het net kunnen worden aangesloten. Dit is een belangrijke stap om duurzaamheidsdoelen te halen, aangezien het elektriciteitsnet in sommige gebieden al overbelast is.

Daarnaast wordt met de wet kabelbundeling (cablepooling) gestimuleerd. Dit maakt het mogelijk dat bijvoorbeeld zonne- en windenergieprojecten een aansluiting delen met industriële gebruikers, zoals fabrieken. Hierdoor wordt minder netcapaciteit gebruikt, wat leidt tot lagere kosten en minder druk op de bestaande infrastructuur. Dit soort innovaties zijn een win-win: het stroomnet wordt ontlast, terwijl duurzaam opgewekte energie beter benut kan worden.

Lagere drempel voor netaansluitingen

De Energiewet verlaagt de grens voor het zelfstandig regelen van een aansluiting op het elektriciteitsnet van 10 naar 2,3 megavoltampère. Dit betekent dat meer partijen sneller en eenvoudiger toegang krijgen tot het net. Dit draagt bij aan een efficiëntere aansluiting van nieuwe duurzame projecten en vermindert de afhankelijkheid van netbeheerders.

Relevantie voor energieopslagsystemen

Naast de voordelen voor de uitrol van zonne-energie biedt de wet ook kansen voor energieopslagsystemen, zoals thuisbatterijen en grotere opslagsystemen voor bedrijven. Deze systemen kunnen een sleutelrol spelen bij het flexibel omgaan met pieken en dalen in de energievraag en -aanbod. Door energie op te slaan wanneer het aanbod hoog is en te gebruiken bij een hoge vraag, kan de druk op het net worden verlicht.

Met de nieuwe wet wordt het eenvoudiger om energieopslagoplossingen te integreren in bestaande systemen. Dit biedt kansen voor zowel de residentiële als de zakelijke markt. Het stimuleren van flexibel netgebruik en lokale energieopslag zorgt niet alleen voor een stabieler net, maar maakt ook een efficiëntere benutting van duurzame energiebronnen mogelijk.

Toekomstige uitwerking cruciaal

De komende periode wordt de wet verder uitgewerkt in Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB’s). De invulling hiervan is doorslaggevend voor het succes van de wet. Het biedt kansen voor een geïntegreerde aanpak waarin duurzame energieproductie, energieopslag en efficiënt netgebruik hand in hand gaan. Dit draagt niet alleen bij aan de energietransitie, maar ook aan de ontwikkeling van een stabiel en toekomstbestendig energiesysteem.

Antal Adriaanse
Office Manager Sales & Techniek
Landport Energy