Dubbele energiebelasting: uitdaging voor batterijen en energietransitie

Het kabinet werkt aan een plan om dubbele energiebelasting bij gebruik van thuisbatterijen en bij bidirectioneel laden van elektrische voertuigen in de toekomst te voorkomen. Deze stap is onderdeel van de bredere Strategische Aanpak Batterijen, zoals recent aangekondigd door staatssecretaris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat.

Dubbele energiebelasting vormt een aanzienlijke hindernis voor de brede adoptie van thuisbatterijen en bidirectioneel laden van elektrische voertuigen. Het houdt niet alleen particulieren tegen, maar het belemmert ook het potentieel om batterijen effectief in te zetten als buffers voor netcongestie. Met de groei van duurzame energieopslag groeit ook de noodzaak om deze dubbele heffing aan te pakken.

Het probleem: dubbele energiebelasting

Dubbele energiebelasting doet zich voor wanneer elektriciteit van het net wordt afgenomen, opgeslagen in een batterij, en later weer wordt teruggeleverd aan het net. Bij afname van stroom van het net betaalt de kleinverbruiker energiebelasting. Bij teruglevering (invoeding) van stroom vanuit de batterij aan het net betaalt de kleinverbruiker ook energiebelasting, wat leidt tot een dubbele heffing.

Voor grootverbruikers is deze dubbele heffing al in 2022 ongedaan gemaakt, maar voor kleinverbruikers blijft dit een belemmering, vooral nu de salderingsregeling vanaf 2027 wordt afgebouwd.

Het corrigeren van deze situatie blijkt technisch complex. De huidige ‘slimme’ meter biedt onvoldoende inzicht in afzonderlijke energiestromen achter de meter. Een oplossing vereist in de eerste plaats aanpassingen aan meetinrichtingen om alle gebeurtenissen achter de kWh-meter inzichtelijk te maken. Daarnaast moet de systematiek van energiebelasting aangepast worden, wat weer extra druk betekent voor de uitvoering van de energiebelasting door de Belastingdienst.

Overheidsplannen: stappen richting een oplossing
Het kabinet werkt aan een plan van aanpak om dubbele energiebelasting te voorkomen. Staatssecretaris Jansen van Infrastructuur en Waterstaat benadrukt dat dit essentieel is voor het gebruik van batterijen als buffer en de implementatie van bidirectioneel laden. Onder de actieagenda Netcongestie Laagspanningsnetten wordt in 2025 een strategie gepresenteerd, waarin de juridische en technologische uitdagingen worden uitgewerkt.

Daarnaast wordt samengewerkt met een Europese coalitie, geleid door Duitsland, om obstakels zoals dubbele energiebelasting op internationale schaal aan te pakken. Deze samenwerking is nodig, omdat een deel van de regelgeving Europees zal moeten worden opgelost.

Impact op thuisbatterijen en terugverdientijd

De terugverdientijd van thuisbatterijen blijft een aandachtspunt. Onderzoek toont aan dat significante stimulering wenselijk is om de integratie van thuisbatterijen in het energiesysteem van huishoudens te bevorderen. Om thuisbatterijen aantrekkelijker te maken, is het belangrijk dat ze netcongestie verlichten en tegelijkertijd financieel haalbaar zijn. Het kabinet onderzoekt hoe thuis- en buurtbatterijen op een manier die het net niet belast kunnen worden ingezet.

Het vrijstellen van elektriciteit uit batterijen van energiebelasting, of een teruggaveregeling voor teruggeleverde stroom, zijn mogelijke oplossingen. Tot nu toe blijken beide opties echter niet voldoende praktisch uitvoerbaar.

Oplossing achter de meter

Wat wel praktisch uitvoerbaar is, is het stimuleren van thuisbatterijen als oplossing achter de meter. Met het wegvallen van de salderingsregeling en het vooralsnog blijven bestaan van terugleverkosten, ligt de eerste winst in het opslaan van zonne-energie voor eigen verbruik op een later moment. Bovendien draagt eigen verbruik uit batterijopslag direct mee aan het verlagen van netcongestie.

Conclusie

Dubbele energiebelasting vormt een belangrijke belemmering voor de energietransitie en het bredere gebruik van batterijen. De overheid erkent dit probleem en werkt aan oplossingen, al blijft de praktische uitvoering vooralsnog complex. Innovaties in meet- en opslagsystemen, samen met internationale samenwerking, zullen doorslaggevend zijn om dit probleem aan te pakken.

Aanpak van dubbele energiebelasting biedt niet alleen kansen om batterijen effectiever in te zetten, maar ook om de energietransitie te versnellen. De plannen en onderzoeken die in 2025 worden gepresenteerd, kunnen een forse stap zijn richting een toekomst waarin batterijen een centrale rol spelen in een duurzaam energiesysteem, wat zowel particulieren als het energienet ten goede komt.

Antal Adriaanse
Office Manager Sales & Techniek
Landport Energy